میرسیدحسن سبزواریمیرسیدحسن سبزواری، ملقب به امین الشریعه، از مشاهیر علما، فضلا و ادبای مشروطه خواه ایران در قرن سیزدهم و چهاردهمن هجری بود. ۱ - معرفی اجمالیپدرش میرسیدمحمد امین الحکماء از شاگردان حاج ملاهادی سبزواری بود. امین الشریعه در ۱۲۴۷ ش در سبزوار به دنیا آمد. مقدمات و ادبیات را نزد پدر خود خواند و فقه و اصول و حکمت را از حاج میرزا حسین سبزواری و افتخارالحکماء طالقانی فراگرفت. آنگاه به حوزه علمیه مشهد رفت و پس از تکمیل تحصیلات، نزد استادان آنجا مانند میرزا محمد آقازاده ( فرزند آخوند خراسانی) و حاج فاضل و غیره بهره برد. ۲ - مقام علمیوی بعدها از مراجع بزرگ مانند سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی و دیگران نیز به اخذ اجازه اجتهاد و حدیث نائل گردید. امین الشریعه مدت ها به تدریس ادبیات و سطح فقه و حکمت در مدرسه فصیحیه سبزوار و بعدها در مدرسه سردار گرگان اشتغال داشت. او علاوه بر معارف عقلی و نقلی و حدیث و تفسیر و ادبیات در علم اعداد، احضار ارواح و موسیقی نیز در عصر خود کم نظیر بود. وی طبع شعر نیز داشت و به مناسبت استادی در موسیقی آوازی، «بلبل» تخلص می کرد. ۳ - فعالیت‌های سیاسیامین الشریعه در صحنه سیاسی و اجتماعی عصر خود فعال بود. در انقلاب مشروطیت به آزادیخواهان پیوست و در ۱۳۲۶ ق به دستور محمدعلی شاه قاجار به سرخنکلاته استرآباد که مرکز دسته‌جات سواد مقصودلو بود، تبعید گردید و در آنجا نیز ساکن ننشسته و به مبارزات خود علیه شاه مخلوع ادامه می داد. از خدمات سیاسی امین الشریعه، مخالفت او با قرارداد ۱۹۱۹ وثوق الدوله بود که بر اثر سخنرانی های مکرر در گرگان در معرض دستگیری بود که ناچار به مشهد رفت (۱۲۹۸ ش). از حرکت کلنل محمدتقی خان پسیان حمایت کرد و سرانجام پس از قتل کلنل به بیرجند رفت و در آنجا امیر شوکت الملک عَلَم را به تأسیس اولین مدرسه دخترانه در خراسان (مدرسه شوکتیه نسوان) واداشت (۱۳۰۰ ش). امین الشریعه در طول حیات خود با رجال علمی و ادبی مختلف در ارتباط بود. ۴ - وفاتوی در ۱۳۱۸ در گرگان بدرود حیات گفت و در بقعه امامزاده عبدالله آن شهر به خاک سپرده شد. ۵ - آثار علمیتألیفات وی عبارتند از؛ اخلاق امینی که با مقدمه و تعلیقات سیدحسن امین به چاپ رسیده است مصاحب الصالحین؛ دیوان اشعار؛ کشکول امینی و حواشی بر منظومه حاج ملاهادی سبزواری که هیچ کدام به چاپ نرسیده است. ارزش عمده اخلاق امینی در نشان دادن جو فرهنگی عصر قاجار از یک سو و تأکید مؤلف بر لزوم آموزش و پرورش دوشیزگان و بانوان از سوی دیگر است. [۱]
جعفری، محمدمهدی، دایره المعارف تشیع، ج۹، ص۶۸-۶۹.
۶ - پانویس
۷ - منبعدانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ اسلام، فرهنگنامه علمای مجاهد، برگرفته از مقاله «میرسیدحسن سبزواری». رده‌های این صفحه : تراجم | درگذشتگان سده 14 (قمری) | علمای سبزوار | علمای شیعه | علمای قرن چهاردهم | علمای قرن سیزدهم | علمای مجاهد | مبارزان علیه استعمار
|